Batı’da 16. Yüzyılın sonlarına doğru artan (doğa bilimleri ve matematik) “bilimsel” düşüncenin ivmesiyle Metafizik hızla kan kaybı yaşadı. Kant’a gelindiğinde zaten önemli ölçüde gözden düşmüş bir Metafizik bizleri bekliyordu. Süreç içinde gayet normal olarak Metafiziğe öyle ya da böyle itibar sağlayan karşıt çıkışlar yapıldı. Hegel’in Mutlak Tin’i gerekli radikal çıkışlardan biriydi. Bergson’un felsefesi ve benzeri…
Yazar: Servet Kızılay
KOLONYALİZM VE SANAT: Napolyon’un Çizmesi
Kolonyalizm akademilerde, aydınlarda kısacası düşünce hayatında nasıl gör ardı edilmiş ve küçümsenmişse, Sanatta da aynı akıbeti yaşamıştır. Aslında Kolonyalizminküçümsenmesinin göz ardı edilmesinin yani düşüncede değersizleştirilmesinin Sanatı dolaysız etkilediği de söylenebilir. Üzerine eğilmeye değmeyecek şeyler, sanata konu olabilse de Kolonyalizm söz konusu olduğunda “ilginç” biçimde sessiz-lik sürüp gitmiştir. Kolonyalizm ve Sanat ilişkisi ve meseleleri oldukça geniş alanı kapsayan bir boyuttadır. Kolonyalistlerin sömürülen ülkelerden taşınır…
KOLONYALİZMİN SANAT VİTRİNİ: BRİTİSH MUSEUM
Sosyal medyada ve haber sitelerinde dolaşımda olan “British Museum’da Hırsızlık” başlığıyla sunulan taze bir haber, insanı şok edecek boyuttaydı: Böyle bir şey nasıl olabilirdi? Kim inanabilirdi böyle bir şeye? ‘British Museum’ denilen mekan; hırsızlık ve talan üzerine kurulmuş, çaldığı bu eserlerin teşhiriyle dünyaca nam salmıştı. Yani eserlerin oradan çalınması, hırsızdan mal çalmayla aynı anlama geliyordu. Şok edici nokta da burasıydı. Batı Müzelerinin kurulmasında Kolonyalizmin oynadığı rol dolaysızdır. Unutulmaya çalışılan…
KOLONYALİZMDE ALTYAPI / ÜSTYAPI MESELESİ
Kolonyalizmde maddi kaynakların mı yoksa manevi (düşünce, fikirler) kaynakların mı öncül ve önemli olduğu meselesi, çoğu zaman bulanıklaşır. Sonuç açısından bakıldığında zaten hedef-amaç maddi kaynakların talanı olduğundan maddikaynaklar dışında her şey ikinci sırada hatta gereksiz kalır ve kalması beklenir fakat Kolonyalizmin çarkının dönmesi açısından bakılırsa, bu kez resim değişir. Böylelikle onun kabul edilmesi, normal sayılması, işlevsel kalabilmesi, varlığını devam ettirmesi vb gibi hayati unsurlar öne çıkmaya başlar. Bu da düşünce ve fikir yani manevi…
“ZİHİNSEL” KOLONYALİZM İÇİN KÖKTEN AYAKLANMA
Kolonyalizm, zihinsel ve maddi kolonyalizm olarak ayrılamaz. Zihin (manevi) ve madde Kolonyalizmdemadalyonun iki ayrı yüzü gibidir. Biri yırtıldığında diğeri de yırtılır. Manevinin ve maddenin doğaları gereği asla ayrılamaz olması, kendini en net yine Kolonyalizmde gösterir. Kolonyalizm bunun için muazzam örnekler sunar. Oysa modern bilgi ve hayat sistemi (bunlar kolonyalist efendilerdir aynı zamanda) insanlara sürekli olarak…
“ÇALIYORLAR AMA ÇALIŞIYORLAR” : AKADEMİK SÖYLEMDE KOLONYALİZM
Kolonyalizm, akademik ve düşünsel hayatta gittikçe hızlı bir şekilde hem önemini hem değerini hem de anlamını kaybedip küçüldü /küçültüldü. Bu küçültme, önemsizleştirme, değersizleştirme, anlam yitimi; her nedense Kolonyalizmin fiili olarak şiddetine, tecavüzüne, talanına, yıkımına vb felaketlerine uğramış, bunlara maruz kalmış milyonlara en sert biçimde yöneldi. Böylece fikir ve düşünceyi ranta ve güce çeviren bir tezgah…
KOLONYALİZMİN SÜREN TALANI KARŞISINDA İSLÂM MEDENİYETİ
Uzun süredir coğrafyamızın maddi ve manevi yıkımıyla, İslâm Medeniyetine ait eserlerin talanıyla ilgili değişik görüşler ve öneriler dile getirmeye çalıştık. Bu görüş ve önerilerde temel cümlemiz; Tarih anlayışının ve bir form olarak sanat (eserler) hakkında sürdürülen kanaatlerin, inançların, düşünce ve fikirlerin Kolonyalizme o ya da bu şekilde fakat düzenli olarak yardım ve yataklık ettiğiydi. Tarih…